मुख्य सामग्रीवर वगळा

Come here to revise your studies

भारतातील वृत्तपत्रांचा इतिहास

 - 1684 मधे ईस्ट इंडिया कंपनीने मुंबईत छापखाना सुरू केला. - भरतातील पहिले वृत्तपत्र काढन्याचा मान ऑगस्ट हिक्की ह्यला प्राप्त झाला. त्याने 1780 मध्ये बंगालचे ग्याझेट नवाचे वृत्तपत्र सुरू केले. वृत्तपत्राची पूर्व तपासनी कायदा 1799 :-  - वृत्तपत्राच्या प्रत्येक अंकावर संपादक, मुद्रक आणि मालक यांचे नाव छपले जावे. - प्रकाशकाने प्रकाशित करावयाच्या सर्व गोष्ठी सरकार सचिवकडे पूर्व तपासनीसाठी पठावाव्यात. - लॉर्ड हेस्टिंगने या नियमात सिथिलता आनली व 1818 मधे वृत्तपत्रावारील  पूर्व-तपासनी बंधन कढून घेतले. परवाना नियम 1823 :-  - मुद्रक व प्रकाशकाला छापखाना परवाना घ्याव लागेल. बिगार परवाणा छापल्यास 400 रु. दंड किवा करावास. - अॅडम्सच्या वरिल अदेशा नंतर राजा राममोहन रॉय यांचे मिरत उल अखबार बंद पडाले.  भारतीय वृत्तपत्राना स्वातत्र्य 1835 :-  - बेंटिक ने वृत्त पत्रप्रती उदार धोरन ठेवलें. - 1856 नव्या नियमा नुसार मुद्राक व प्रकाशकाला फक्त प्रकाशकाच्य निश्चित जगेची महिती दयावयाची होती. - मेक्योलेने शुद्ध वृत्तपत्र स्वातंत्र्याचे समर्थन केले. परावाना कायदा 1857 :-  - परवान...

ईस्ट इंडिया कंपनीचे कायदे

 


रेगुलेटिंग कायद 1773 :- 


कंपानीच्या भरतातील राज्यकारभारवर नियंत्रन घालनारा  ब्रिटिश संसदेने केलेला हापहिला कायदा आहे.


1) या कायद्याने कंपनीच्य कारभारावर नियंत्रण ठेवण्यस `गव्हर्नर जनरल' चि नियुक्ती केली. पहिला गव्हर्नर जनरल  वारेन हेस्टिंग होता.

2) गव्हर्नर जनरल ला त्याच्या कामत मदत करन्यासाठी परिषद चि निर्मिती करन्यात आली.

3) कलकता ला सर्वोच्च न्यायालय ची स्थापना करन्यात आली. गव्हर्नर जनरल आणी कौन्सिल यांनी मंजूर केलेला अध्यादेश सर्वोच्च न्यायालय ला अनिवार्य करन्यात आले.


पिट्स इंडिया कायदा 1784 :- 


1) कंपनीच्या संचालक मंडळाचे कामाचे नियमन करणे साठि नियंत्रण मंडळ चि निर्मिती करन्यात आली.

2) गव्हर्नर जनरल च्य कौन्सिल ची सदस्य संख्या ३ करन्यात आली.



1813 चा कायदा :- 


1) या कायदे ईस्ट इंडिया कंपनी ची व्यापरी मक्तेदारी संपुष्टात आनली.

2) भारतातिल व्यापार सर्वाना खुला करन्यात आला.

3) कंपनी ने भारतीय लोकांचा शिक्षणसाठी 1 लाख खार्च करावेत असा नियम करन्यात आला. 



टिप्पण्या

लोकप्रिय पोस्ट