Come here to revise your studies

सामुदायिक आरोग्य अधिकारी (कम्युनिटी हेल्थ ऑफिसर) भारती

-
इमेज
एन.एच.एम. महाराष्ट्र सीएचओ भारती NHM Maharashtra CHO bharti राज्यभरातील १९७४ पदांसाठी सामुदायिक आरोग्य अधिकारी (कम्युनिटी हेल्थ ऑफिसर) भारती २०२५ ची अधिसूचना, ४ डिसेंबर २०२५ पर्यंत ऑनलाइन अर्ज खुले आहेत. पात्र उमेदवारांनी अधिकृत वेबसाइटद्वारे अर्ज करावा. महत्त्वाच्या तारखा आणि अर्ज तपशील अर्ज करण्याची मुदत: ४ नोव्हेंबर २०२५ ते ४ डिसेंबर २०२५. एकूण रिक्त जागा: १९७४ पदे (अधिकृत अधिसूचनेत आरक्षणाची सविस्तर माहिती उपलब्ध आहे) अधिकृत वेबसाइट: nhm. maharashtra.gov .in​ अर्ज शुल्क: ₹१००० (खुला वर्ग), ₹९०० (राखीव वर्ग), शून्य (माजी सैनिक)​ अर्ज करण्याची पद्धत: फक्त ऑनलाइन.  ऑफलाइन फॉर्म स्वीकारले जाणार नाहीत.अधिकृत वेबसाइट: nhm. maharashtra.gov .in​ पात्रता निकष शिक्षण: उमेदवारांकडे बी.एससी. (नर्सिंग), बीएएमएस (आयुर्वेद), किंवा बीयूएमएस (युनानी) पदवी असणे आवश्यक आहे. निवास: अर्जदार महाराष्ट्राचा रहिवासी असणे आवश्यक आहेपात्रता निकष निवड, परीक्षा आणि अभ्यासक्रम निवडीसाठी १०० वस्तुनिष्ठ प्रश्नांची लेखी परीक्षा (प्रत्येकी १ गुण, निगेटिव्ह मार्किंग नाही), किमान पात्रता गुण: ४५ अभ्यासक्रमात सार...
टिप्पणी पोस्ट करा

भारताचे नियंत्रक आणि महालेखापरीक्षक (CAG)

-

 


परिचय

नियंत्रक आणि महालेखापरीक्षक (CAG) ही भारतातील एक महत्त्वाची घटनात्मक संस्था आहे, जी सरकारी खर्चात पारदर्शकता, जबाबदारी आणि कार्यक्षमता सुनिश्चित करते. याला अनेकदा भारताचा "आर्थिक रक्षक" म्हणतात. CAG केंद्र आणि राज्य सरकारांच्या खात्यांचे परीक्षण करते आणि गैरव्यवहार आणि भ्रष्टाचार उघड करते.

घटनात्मक भूमिका आणि स्वातंत्र्य

  • भारतीय राज्यघटनेच्या कलम १४८ ते १५१ अंतर्गत स्थापन.

  • राष्ट्रपतींद्वारे नियुक्त केले जाते, पण सरकारपासून स्वतंत्रपणे कार्य करते.

  • केवळ संसदेच्या महाभियोग प्रक्रियेद्वारे (सर्वोच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीशाप्रमाणे) हटवले जाऊ शकते.

CAG ची मुख्य कार्ये

  1. सरकारी खर्चाचे परीक्षण

    • निधी योग्यरित्या वापरले गेले आहेत का ते तपासते.

    • केंद्रीय मंत्रालये, राज्य सरकारे, सार्वजनिक उपक्रम आणि स्थानिक संस्था यांच्या खात्यांचे परीक्षण करते.

  2. परीक्षणाचे प्रकार

    • आर्थिक परीक्षण: खर्चाची कायदेशीरता तपासते.

    • कार्यप्रदर्शन परीक्षण: योजना (उदा. MNREGA, आयुष्मान भारत) यशस्वीरित्या राबवल्या गेल्या आहेत का ते पाहते.

    • अनुपालन परीक्षण: धोरणे आणि कायद्यांचे पालन झाले आहे का ते तपासते.

  3. संसदेला आणि राज्य विधानसभांना अहवाल सादर करते

    • निष्कर्ष लोकलेखा समिती (PAC) द्वारे पुनरावलोकन केले जातात.

CAG ने उघड केलेली मोठी प्रकरणे

  • 2G स्पेक्ट्रम घोटाळा (२०१०): अंदाजे ₹१.७६ लाख कोटींचे नुकसान.

  • कोळसा वाटप घोटाळा (२०१२): कोळसा खाणीच्या वाटपात अनियमितता.

  • COVID-19 परीक्षण (२०२१): लस वितरणातील त्रुटी.

  • इलेक्टोरल बाँड (२०२३): राजकीय निधीमधील पारदर्शकतेच्या समस्या.

सध्याचे CAG (२०२५)


  • संजय मूर्ती सध्या CAG म्हणून Send करत आहेत. गिरीश चंद्र मुर्मू पहिले CAG (जम्मू-काश्मीरचे माजी उपराज्यपाल) ऑगस्ट २०२० .

CAG च्या समोरील आव्हाने

  • अहवालांमध्ये विलंब: काही परीक्षणांना वर्षांनंतर प्रकाशित केले जाते.

  • अंमलबजावणीचा अधिकार नाही: शिफारस करू शकते, पण शिक्षा करू शकत नाही.

  • राजकीय विरोध: सरकारे काहीवेळा निष्कर्षांकडे दुर्लक्ष करतात.

CAG का महत्त्वाचे आहे?

  • सार्वजनिक निधीचा योग्य वापर सुनिश्चित करते.

  • भ्रष्टाचार आणि अकार्यक्षमता उघड करते.

  • लोकशाही जबाबदारी मजबूत करते.

निष्कर्ष

CAG ही भारताच्या शासनव्यवस्थेतील एक महत्त्वाची संस्था आहे, जी सरकारला जबाबदार धरते. त्याला आव्हाने असली तरी, पारदर्शक आणि कार्यक्षम लोकशाहीसाठी CAG चे परीक्षण अत्यंत आवश्यक आहे.

टिप्पण्या

टिप्पणी पोस्ट करा

या ब्लॉगवरील लोकप्रिय पोस्ट

महाराष्ट्रातील मृदा वने व जैवविविधतेचे भाग

-
इमेज
  प्रशकीय विभाग :- कोकण विभाग :- मुंबई शहर, मुंबई उपनगर, ठाणे, पालघर, रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग. नाशिक विभाग :- नाशिक, धुळे, नंदुरबार, जळगाव, अहमदनगर . पुणे विभाग :- पुणे, सातारा, सांगली, कोल्हापूर, सोलापूर. छ. शंभाजीनगर :- छ. शंभाजीनगर, जालना, बीड, लातूर, उस्मानाबाद, नांदेड, परभणी, हिंगोली. नागपूर :- नागपूर, वर्धा, गोंदिया, भंडारा, चंद्रपूर, गडचिरोली. महाराष्ट्रातील मृदा :- काळी मृदा :-  दख्खनच्या पठारावरी हि मृदा उत्तम प्रकारची मृदा आहे. या मृदेला रेंगुर मृदा सुधा म्हटल्या जाते. हिला काळा रंग  टायटॅनिफेरस मॅग्नेटाइट या रंगद्रव्या मुडे येतो. या मृदेची पाणी धरून ठेवन्याची क्षामता जस्त आसते.  ही मृदा प्रमुख्याने गोदावरी भीमा कृष्ण नादी खोर्‍यात आढळते. तापी नदीच्या खोऱ्यात या मृदेची जाडी सर्वांत जस्ट आहे. प्रमुख पिके :- काळी माती कापूस पीकास अत्यांत उपुक्त आहे. तसेच ज्वारी, तूर, बाजरी, गहू, ऊस इत्यादी पिकांसाठीही उपुक्त आहे.  जांभी मृदा :-  ही मृदा प्रमुखेने उष्ण आणि जास्त पावसाच्या प्रदेशांमध्ये (रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग, रायगड) आढळते. पाणी धारण क्षमता कमी अ...
अधिक वाचा

महाराष्ट्र ZP भरती 2025: जिल्हा परिषद भरतीची संपूर्ण माहिती

-
इमेज
Maharashtra Zilla Parishad Bharti 2025 साठी विविध जिल्ह्यांमध्ये हजारो पदांसाठी भरती जाहीर झाली आहे. ही भरती ग्रामीण भागातील उमेदवारांसाठी सुवर्णसंधी ठरू शकते. 📌 भरतीची मुख्य माहिती भरतीचे नाव :- महाराष्ट्र जिल्हा परिषद भरती 2025 एकूण पदसंख्या :- 18,000+ (जिल्ह्यानुसार) शैक्षणिक पात्रता :- 10वी, 12वी, पदवी (पदावर अवलंबून) अर्ज सुरु :- 10 जून 2025 पासून शेवटची तारीख :- जिल्ह्यानुसार वेगळी परीक्षा घेणारी संस्था :- Maharashtra Rural Development Department अधिकृत संकेतस्थळ :-  https://rdd.maharashtra.gov.in 🗂️ जिल्हानुसार पदसंख्या (उदाहरण) जिल्हा च्या एकूण पदसंख्या अर्ज लिंक पुणे 1100+ zp.pune.gov.in नागपूर 900+ zp.nagpur.gov.in औरंगाबाद 950+ zp.aurangabad.gov.in नाशिक 1000+ zp.nashik.gov.i n कोल्हापूर 800+ zp.kolhapur.gov.in (👉 अधिक जिल्ह्यांची माहिती तुम्ही RDD वेबसाइट किंवा स्थानिक ZP संकेतस्थळांवर पाहू शकता) 🧾 अर्ज फी प्रवर्ग अर्ज फी खुला वर्ग ₹500/- मागासवर्गीय/इमानी ₹350/- अपंग उमेदवार ₹0 (शून्य) अर्ज प्रकार Online Payment (UPI/Netbanking/Card)...
अधिक वाचा

भारतातील प्रमुख ब्रिटीश गव्हर्नर

-
इमेज
  रॉबर्ट क्लाइव (1765-67) :-  *दुहेरी शासन पद्धति:- बांगलचि वस्तविक सत्ता कंपनिकडे प्रशासनाची जबाबदारी नवबाकडे होती. *1765 मधे कंपनिला मुघल सम्राटाकडून बंगालचे दिवानी हक्क आनी बांगलाच्य नवबकडुन निजामतीचे हक्क प्राप्त झाले. *बंगाल भागसाठि महंमद रजा खा तर बिहार साठी राजा सीताबराय हे दिवाण होते. वॉरेन हेस्टिंग (1772-85) :- *1772 मधे हेस्तिंग भरतातील कंपनिच्य प्रदेशाचा पहिला गव्हर्नर जनरल बनला. *1772 मधे दुहेरी साशन व्यवस्था संपत कर्ण्यच निर्णय घेतला व नायब दिवानाना पदचुत केले. *राजस्व मंडळाचे स्थापन करुण कर वेवस्तेसाठी कर संग्राहक नियुक्त केले. *राजकोश मुर्शिदाबाद वरुण कलकत्याला आनला. *1772 मधे हेस्टिग ने कर गोळा करन्याचे अधिकार सर्वातजास्त बोलि बोलनार्यास ५ वर्षाकरिता मिडाले. * भ्रष्ट व खाजगी व्यापारात गुंतालेल्य कलेक्टराणा हटवुन त्यांच्य जागी जिल्हा मध्ये भारतीय दिवाण नियुक्त केले. *1772 मध्ये प्रत्येक जिल्यात एक दिवानी व एक फौजदारी न्यायालय स्थापन केले. *हिंदू साठी हिंदू व मुस्लिम साठी मुस्लिम कायदे केले. *1773 च्या नियमन कायद्याने कलकत्याला सर्वोच्च न्यायालयाचे स्थापन करन्यात...
अधिक वाचा